Vida de Hanníbal

10.1 Verum Hannibal cognitis iis quae in senatu Carthaginensium acta erant, cum iam tempus esse arbitraretur, ut sicut ab initio instituerat, Italiam peteret; res necessarias ingenti studio parat, classem instruit, ex fidissimis ciuitatibus auxilia accersitex fidissimis ciuitatibus auxilia accersitom.  F W , omnes copias Carthaginem Nouam conuenire iubet. 2 Post haec Gades profectus ante omnia commodissimum esse statuit opportunis custodiis Aphricam Hispaniamque munire, ne dum ipse in Italiam contendit, uacuae ab omni praesidio Romanis relinquantur. 3 Itaque in Aphricam primumItaque primum in Africam  E F G M N P R S U W r s  mittit equites mille et ducentos, peditum ex Hispanis tredecimhyspanis ad tredecim F P U W hispanis ad tredecim E G N S s r hispanis ad xiii R  milia. Deinde ex diuersis ciuitatibus Aphricae quattuor milia peditum euocat, quos Carthaginem tueri iubet, obsides simul habiturus et milites. 4 Hispaniae autem praeficit Hasdrubalem fratrem, eique reliquitrelinquit N  .L. nauium classem et ad duo miliaad duo milia equitum, peditum uero ad duodecim milia, et quinquagenta nauium classem F W  equitum, peditum uero ad duodecim milia. 5 Atque iis praesidiis utranque prouinciam firmat, non quia ea sufficere arbitretur aduersus Romanas opes, si moles belli aut in Hispania aut in Aphrica sustinenda foret, sed quod haec satis esse existimet ad hostem suis finibus arcendum, dum ipse terrestri itinere exercitum ducens bellum in Italiam transferat.

10.1 Y Hanníbal, quando ovo conosçido todo lo que en el senado de los carthagineses era negociado, pensado ser ya tiempo que segund desd'el comienço tenía propuesto, fuesse a Ytalia; con grande estudio aparejava las cosas necessarias, fizo llegar flota, començó a reçebir consigo ayudas de las çibdades muy leales y mandó que todas las compañas se juntassen en Carthagine la Nueva. 2 Después d'esto fue él a Cádiz, y ante todas cosas determinó ser cosa muy provechosa guarneçer a África y a España de oportunas guardas, porque, mientra él yva en Ytalia, no dexasse a los romanos aquellas tierras vazías de toda guarnición. 3 Assí que primero embió en África mill y dozientos de cavallo y treze mill peones de los de España. Allende d'esto fizo juntar a su llamamiento quatro mill peones de África para el amparo de Carthago y quiso juntamente aver rehenes y guerreros. 4 Prefirió a España a su hermano Hasdrúbal y dexole armada por mar de cinquenta naves y fasta dos mill de cavallo y fasta doze mill peones. 5 Y con estas guarniciones refirmó ambas provinçias, no porque pensasse ser bastantes aquellas cosas contra el poderío de los romanos si la difficultad y peso de la guerra se oviesse de sostener en España o en África, mas porque cuydava ser assaz para arredrar de los términos y fronteras a los enemigos, mientra que él por el camino de la tierra yva a passar y fazer guerra en Ytalia.