88.1 Adiecit praeterea consilium de
inferendo ex propinquo [120r] Romanis bello,
suam quoque operam ad id conficiendum amplissimis uerbis pollicitus est et detulit.
Auditus est Poenus summa attentione sententiaque illius laudata magis quam postea re aut
effectu comprobata. 2 Ex quo plerique mirantur hunc ducem qui tot annos cum
populo Romano omnium pene gentium uictore certauerat, eo tempore posthabitum esse aab N rege, quo eraterit E r s eius opera et consilium maxime expetendum. 3 Quis enim in toto orbe
terrarum callidior imperator reperiri poterat? quis ad gerendum cum Romanis bellum
accommodatior? Hunc tamen posthabuit rex initio gerendarum rerum, nec multum tempus
praeteriit, cum caeterorum consilia deridens fassus est unum Hannibalem praeuidisse ea
quae in rem essent. 4 Nam cum bellum in Graecia prospere euenisset Romanis,
cessit ex Europa Antiochus et Ephesum se recepit. Ibique solutus curis pacem animo
destinabat, minime credens timenda esse in Asia Romana arma. 5 Nec deerat
talia concupiscenti adulatorum assentatio, perpetuum malum regum, qui dum ea quae
uolunt, libenter audiunt, se adulari sinunt et falli aequo animo patiuntur. 6
Sed Hannibal, cui nota erat potentia Romanorum et dominandi cupiditas, regem monuit, ut
de omnibus aliis praeter, quam de pace cogitaret, Romanos crederet nunquam quieturos,
nisi cum experti essent, an sicut in Aphrica Europaque, ita etiam in tertia parte orbis
terrarum extendere fines imperii possintpossent N .
88.1 Allende d’esto añadió el consejo de
guerrear contra los romanos de çerca y ofreció y pronunció con muy extendidas palabras
su obra para lo fazer. Fue oýdo [180r,b]
Hanníbal con soberana attentión y su sentencia fue entonces allí
más loada que approvada después por el effecto. 2 D’esta causa algunos y
muchos se maravillan que aqueste capitáncopitan que tantos años contendiera con el pueblo romano quasi vencedor de todas las
gentes, el rey lo pospusiesse en tiempo que mucho más devía requerir su obra y consejo.
3 ¿Quál capitán más cauto se podiera fallar en todo el çircuyto de las
tierras? ¿Quién más accomodado y perteneciente para fazer guerra con los romanos? Con
todo, el rey le pospuso en el comienço de las cosas que se avían de fazer y, no mucho
después le puso en olvidança quando, escarneciendo de los consejos de todos los otros,
aún confessava que uno solo, Hanníbal, avía antes visto las cosas
que aprovechassen. 4 Ca la guerra fecha en Grecia, succediendo prósperamente
a los romanos, partiose Anthíoco de Europa y acogiose a Épheso. Y allí, quito de
cuydados, endresçava su ánimo a la paz, no creyendo que en Asia se deviessen temer las
armas de los romanos. 5 Y no faltava lisonjeros que concertassen con él que
tenía aquel tal deseo. Lo qual es mal perpetuo de los reyes que, oyendo de buena gana lo
que quieren, no sienten que les dizen lisonjas y de grado padecen ser engañados.
6 Pero Hanníbal, que conoscía la potencia de los
romanos y la cobdicia que tenían de señorear, amonestava al rey que en todo lo ál
pensasse, salvo en la paz, y creyesse que nunca los romanos folgarían fasta que
experimentassen si segund en África y en Europa, assí mesmo en la
otra tercia parte del circuyto de las tierras podiessen extender los fines del
imperio.